Her şeyin fazlası zarar! Çok düşünmek ise çağımızın hastalıklarından biri. O kadar fazla uyaran var ki daha bir düşüncemizi tamamlamadan diğerine geçiyoruz. Haruki Murakami’nin Sahilde Kafka kitabında “Haddinden uzun düşünmek, hiç düşünmemiş olmaktan farksızdır.” sözü geçiyordu. Bunu okuduktan sonra olaylar üzerine detaylıca kafa yormayı bıraktım. Peki Aşırı Düşünme Bağımlılığı (Overthinking) nedir ve nasıl kurtuluruz?
Çok Düşünmek Neyin Belirtisi?
Çok düşünmek aslında ilerlediğinde bir kaygı bozukluğuna yol açabiliyor. Düşüncelerimiz zararlı mı faydalı mı gereksiz mi? Bunların ayrımına varabilmeliyiz. Geçmişi yeniden şekillendirmek, aynı senaryoyu kafamızda tekrar tekrar oynamak gibi, fazla düşünme eğiliminde olduğumuz zamanlar olabilir. Endişe hali ise geleceğin neler getirebileceğine takıntılı olduğumuzda ortaya çıkabilir.
Aşırı düşünme genellikle iki yıkıcı düşünce kalıbına sahiptir. Derin düşüncelere dalmak ve sürekli endişelenmek.
- Dünkü görüşmede bunları söylememeliydim. Herkes aptal olduğumu düşünecek.
- Son işimde kalmalıydım. Şimdi olduğumdan daha mutlu olurdum.
- Ailem bana nasıl özgüvenli olunacağını öğretmedi. Güvensizliğim beni hep geride tuttu.
Bazen bu düşünceler kafamızda dönerken aşırı düşünme bağımlılığı olan kişiler bunların farkında bile olmayabilirler. Zihninizde olayları tekrar tekrar yaşarken veya kontrol edemediğiniz şeyler hakkında endişelenirken, bunun üretken olmadığını kabul edin. Düşünmek, yalnızca olumlu eyleme yol açtığında faydalıdırlar.
Aşırı Düşünme Nasıl Bırakılır?
Hepimizin şu anda tek endişesi olan doğal afet gibi üzerinde kontrolünüzün olmadığı gibi bir şeyse, onunla başa çıkmak için kullanabileceğiniz stratejileri düşünün. Tavrınız ve çabanız gibi kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanın.
Duygularınızın, durumlara nesnel olarak bakma yeteneğinizi engelleyeceğini unutmayın. Geri adım atın ve kanıtlara bakın. Düşüncenizin doğru olduğuna dair hangi kanıtınız var? Düşüncenizin doğru olmadığına dair hangi kanıtınız var? Bu noktada bir kitap önerisi yapmak istiyorum.“Evinizdeki Terapist” bu kitap içerisinde çok güzel alıştırmalar var kaygı ve endişe halleriyle ilgili. Bana çok yardımı oldu.
Günlük programınıza 20 dakikalık “düşünme zamanı” ekleyin. Bu süre zarfında, ne istersen endişelenmene, derin derin düşünmene ya da üzerinde kafa yormana izin ver.
Süreniz dolduğunda, başka bir şeye geçin. Ve planladığınız sürenin dışında bir şeyleri fazla düşünmeye başladığınızda, aklınızdaki bu sorunları ele almak için “düşünme zamanınıza” kadar beklemeniz gerektiğini kendinize hatırlatın.
Bugünü yaşarken dünü yeniden düşünmek ya da yarın için endişelenmek imkansızdır. Farkındalık, burada ve şimdinin daha fazla farkına varmanıza yardımcı olacak bir uygulamadır. Akışta kalmak tanımını araştırın ve öğrenmeye çalışın.
Tıpkı diğer herhangi bir beceri gibi, farkındalık da pratik gerektirir, ancak zamanla aşırı düşünmeyi azaltabilir. Farkındalık becerilerini öğrenmenize yardımcı olacak pek çok materyal var. Meditasyon uygulamaları çok yardımcı olabilir.
Çok düşünen biri ne yapmalı? sorusunun bir diğer yanıtı da eğer sürekli kendinizle ilgili olumsuz şeyler düşünürken buluyorsanız kendinizi durdurmak için bilinçli bir çaba gösterin. Bu olumsuz anlatıları hemen olumlu, güçlendirici düşüncelerle değiştirin: “Duygularımdan ben sorumluyum”, “Açık bir şekilde düşünüyorum” ve “Ben bir karar vericiyim.” Bu şekilde benlik algınızı değiştirir ve gücünüzü geri kazanmaya başlarsınız.
Geçmişi olduğu gibi kabul ettiğinizde, onun ağırlığından kurtulursunuz. O zaman zihninizi, sizi şu anda harekete geçmekten alıkoyan geçmişin yüklerinden, hatalarından veya kinlerinden kurtaracaksınız. Geçmişte yaşananları, size bunu yaşatanları affedin demiyorum ama kabul edip olan oldu diyerek hayatımıza devam etmeliyiz.
Fazla düşünmeye başladığınızı fark ettiğiniz an durun ve şunu söyleyin:
“HAYIR. Şu anda bu düşünceleri bırakıyorum. Teslim olmayacağım.”
Dikkatinizi şimdi ve burada olduğunuz yere getirin.
Nefes almak. Odak. Neredesin? Ne hissediyorsun? Aklınızdan ne geçiyor? Seni ne strese sokuyor?
Günlüğünüzü açın ve düşüncelerinizi yazın. Araştırmalar, hissettiklerimizi yazma alışkanlığının üstbilişsel düşünme konusunda bize yardımcı olduğunu gösteriyor.
Sevgilerle
Bu yazıyı beğendiyseniz sosyal medya hesaplarınızdan paylaşırsanız fazlasıyla teşekkür etmiş olursunuz.
Daha fazla bilgi için beni sosyal medyada takip etmeyi unutmayın – Facebook, Instagram, Pinterest ve Twitter.
elina
27 Mayıs 2023 at 21:11💖💖