Edebî sanatlar, yani söz sanatları; anlatımı daha etkileyici, akılda kalıcı ve estetik hale getirmek için kullanılan anlatım yollarıdır. Şairler ve yazarlar, duygularını derinleştirmek ve söze güzellik katmak için bu sanatlara başvururlar. Bu yazıdaki açıklamaları Söz Sanatları PDF olarak ekliyorum. Telefonunuza indirip dilediğiniz zaman bakabilirsiniz.
1. Teşhis (Kişileştirme)
İnsan dışındaki varlıklara insan özelliği kazandırmadır.
Yani, cansız bir nesnenin ya da hayvanın insana özgü davranışlarla anlatılmasıdır.
Örnek: Güneş gülümsüyordu ufukta.
💬 2. İntak (Konuşturma)
İnsan dışındaki varlıkların konuşturulmasıdır.
Bu sanat genellikle teşhisten sonra gelir; kişileştirilen varlıklar artık konuşur hale gelir.
Örnek: Kedi, “Beni neden dışarı bıraktınız?” diye miyavladı.
🌸 3. Teşbih (Benzetme)
Aralarında benzerlik bulunan iki şeyden, zayıf olanın güçlü olana benzetilmesidir.
Benzetmenin dört ögesi: Benzeyen, benzetilen, benzetme yönü, benzetme edatı.
Örnek: Yüzün ay gibi parlak.
💥 4. Mübalağa (Abartma)
Bir özelliği olduğundan çok ya da az göstermektir.
Örnek: Seni bir gün görmesem, yıllar geçmiş gibi olur.
✨ 5. Hüsnütalil (Güzel Nedene Bağlama)
Bir olayı, gerçek nedeninin dışında, daha güzel ve hayali bir nedene bağlamaktır.
Örnek: Yağmur, çiçekler susadı diye yağmış.
⚖️ 6. Tezat (Zıtlık)
Birbirine karşıt düşüncelerin bir arada söylenmesidir.
Örnek: Gözyaşlarım gülerken içim ağlıyordu.
📖 Söz Sanatları #2
🐉 7. İstiare (Eğretileme)
Bir sözün benzetme amacıyla başka bir söz yerine kullanılmasıdır.
Sadece kendisine benzetilen söylenirse açık istiare,
sadece benzeyen söylenirse kapalı istiare olur.
Örnek: Aslanlar sahaya çıktı. (Kapalı istiare — aslan = yiğit insanlar)
🏷️ 8. Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması)
Benzetme amacı olmadan, bir sözün başka bir anlamda kullanılmasıdır.
Örnek: Bugün sınıf güldü. (Sınıf = öğrenciler)
🔗 9. Tenasüp (Uygunluk)
Anlamca birbiriyle ilgili sözcüklerin bir arada kullanılmasıdır.
Örnek: Gül, bülbül, bahar, seher, sabah…
🕯️ 10. Telmih (Hatırlatma)
Herkesçe bilinen bir olaya, kişiye, inanca ya da tarihi bir duruma işaret etmektir.
Örnek: Ferhat gibi dağları delerim senin için.
(Burada Ferhat ile Şirin hikâyesine gönderme yapılmıştır.)
🎭 11. Tevriye (İki Anlamlılık)
Bir sözcüğün iki anlamı varsa ve uzak anlamı kastedilerek kullanılmışsa tevriye yapılır.
Örnek: Gül yüzünü görmeyeli soldum. (Gül → çiçek mi, sevgili mi?)
Sevgilerle
Yeni haberler için bu siteyi Google News’ten takip etmeye devam edebilirsiniz. Bu yazıyı beğendiyseniz sosyal medya hesaplarınızdan paylaşırsanız fazlasıyla teşekkür etmiş olursunuz. Daha fazla bilgi için beni sosyal medyada takip etmeyi unutmayın – Facebook, Instagram, Pinterest ve Twitter.
Bu yazıyı daha sonra okumak için yazıdaki görseli Pin’leyebilirsiniz!