Ritüel Nedir? Batıl mı Bilimsel mi?

Ritüeller artık hemen her ortamda illa adı geçen kelimelerden biri. Ritüel kelimesinin etimolojik anlamına baktığımızda,

Bu yazıda biraz Ritüel kavramı ile ilgili örnekler verirken Ritüeller batıl mı bilimsel mi konusuna da değineceğim. Ayrıca yazının sonunda bir video önerisi ve meraklısına kitap önerdim. Listenize eklemenizi tavsiye ederim.

Türklerde özellikle doğum, evlilik ve ölüm dönemleri önemlidir. Bu dönemler geçiş dönemleridir ve kutlamalarla, ritüellerle bu dönemler taçlanır. Aslında bu geçiş dönemlerinde olumlu bir başlangıç yapmanın yollarından biri olarak görülür. Biz bu ritüelleri halk hikayelerimizde, Dede Korkut destanında, vb eserlerimizde zaten görürüz. Bazı sayılar önemlidir mesela; üçler, yediler, kırklar gibi..

Anadolu toprakları, jeopolitik konumu gereği birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Mit, efsane, kutlama, örf ve âdetlerin bir araya geldiği kültürel zenginliğe sahip bir coğrafya olmasının sonucunda pek çok farklı öge halk kültürünü oluşturdu.

Türk kültüründe ritüeller tarih boyunca sosyal, dini ve günlük yaşamın ayrılmaz parçası olmuştur. Hem İslam öncesi Türk topluluklarının göçebe yapısından hem de İslam’ın etkilerinden şekillenmiştir.

Toplumsal ve Geleneksel Ritüeller

Ritüel nedir örnek olarak birkaç tane aşağıda bizim kültürümüzden tören örneklerini paylaşmak istiyorum öncelikle.

Düğün ritüelleri, kız isteme, nişan, kına gecesi gibi törenlerimiz aslında bizim geleneksel törenlerimizden.

Doğum ritüellerimiz, bebek doğduktan sonra kırk çıkarma, diş buğdayı gibi törenler..

Koruyucu şifa ritüellerimiz Su, Tuz ve Sirke ritüeli mesela… Kötü enerjiden korunmak için kullanılıyor. Mesela biri geldiğinde evin üstüne bir ağırlık çökmüş gibi olunca gider gitmez yerleri sirkeli suyla silmek gibi…

Ritüeller Bilimsel Mi?

Ritüeller aslında batıl inanç olarak görülmektedir. Modernitenin yükselmesiyle günümüzde ritüellerle bilimsel bir yön verilmeye de çalışıldı. Modern dünyada akla uygun olmadığı gerekçesiyle Ritüeller reddedilse bile devam ettirilmektedir. Her ne kadar ritüelleri reddetsek bile günlük yaşamda uyguladığımız törenler, bayramlar, kutlamalar bu ritüelleri devam ettirdiğimizin kanıtıdır. Mesela spor etkinlikleri, karnavallar gibi etkinlikler aslında kültürel duygudaşlığın bir örüntüsüdür. Farklı bir atmosfere dahil olurken aynı zamanda taşkın bir ruh haline de bürünmez miyiz?

Claude Levi Strauss ritüellerde çok katmanlı bir zihin yapısının varlığından da söz eder. Çünkü Ritüeller bir örüntü üzerine kuruludur. Yukarıda bahsettiğim geçiş dönemleri hem iç ritim hem de toplumsal ritimle uyumludur.

Dini kaynaklara göre herhangi bir nesneden medet ummanın İslam dininde yeri yok. Ritüeller insanlara kendilerini iyi hissettirirken Türk kültüründe yer alıyor. YouTube TRT2 kanalında çok güzel bir program var. Kadim Türklerin Ritüelleri adıyla izleyebilirsiniz.

İlgilisine bir de kitap önerisi yapayım; Anadolu Halk Kültüründe İnanış ve Ritüeller – Teoriden Pratiğe Köken ve Yansımalar kitabı Özlem Güzel tarafından yazıldı.

Sevgilerle

Yeni haberler için bu siteyi Google News’ten takip etmeye devam edebilirsiniz.

Bu yazıyı beğendiyseniz sosyal medya hesaplarınızdan paylaşırsanız fazlasıyla teşekkür etmiş olursunuz.

Daha fazla bilgi için beni sosyal medyada takip etmeyi unutmayın – Facebook, Instagram, Pinterest ve Twitter.